Schilmessen
Een schilmes is echt zo een klein maar onmisbaar mesje in de keuken waarmee je al dat fijne precisiewerk doet. Met dat korte scherpe lemmet schil je moeiteloos aardappels, snijd je aardbeitjes in bloemetjes of haal je pitjes uit paprika’s zonder gedoe. Bij Kotai vind je handgemaakte schilmessen die helemaal met de hand worden gemaakt in een proces van 138 stappen, duurt zo een twee maanden per mes. Daarna checken drie mensen los van elkaar nog of alles klopt voordat zo een schilmes de deur uit mag, best streng dus.
Het schilmes voor precisiewerk
Een schilmes heeft meestal een lemmet van 6 tot 10 centimeter, kort genoeg om heel wendbaar te zijn en veel controle te geven. Die lengte is perfect voor al dat kleine werk waar je precisie nodig hebt, dingen waar een groot mes gewoon te onhandig voor is. Denk aan knoflook snipperen, sjalotten in ringen, garnalen pellen, dat soort klussen waar je echt gedetailleerd te werk moet. Met een schilmes heb je het gevoel dat je met je vingers werkt zo direct is de controle. Bij Kotai messen worden de messen gemaakt van Japans staal uit Aichi, dat spul is keihard en blijft lang scherp. Door het handmatige maakproces zit het gewicht precies goed, voelt lichtgewicht aan wat prettig is bij fijn werk. Sommige schilmessen hebben een recht lemmet, andere hebben een gebogen vorm die beter aansluit bij ronde groenten. Ook de punt verschilt, sommige zijn spits voor prikken en ontpitten, andere hebben een afgeronde punt die veiliger is. Wat je kiest hangt af van wat je er vooral mee gaat doen.
Aardappel schilmes en andere toepassingen
Een aardappel schilmes is eigenlijk gewoon een goed schilmes dat scherp genoeg is om die dunne schil eraf te halen zonder veel vruchtvlees weg te gooien. Hoe scherper het mes hoe dunner je kunt schillen en hoe minder verspilling. Bij aardappels wil je die ogen eruit kunnen halen en eventuele groene plekken wegsnijden, daarvoor is de punt van het mes handig. Maar een schilmes kun je voor veel meer gebruiken dan alleen aardappels. Appels schillen voor appeltaart, courgettes in linten snijden voor een salade, verse kruiden fijnhakken op een plankje. Ook perfect voor garnalen ontdarmen of ansjovisfilets uit het blik halen zonder ze kapot te maken. Sommige mensen gebruiken hun schilmes zelfs voor het openmaken van verpakkingen of andere klusjes buiten het koken, maar dat is eigenlijk zonde want dan wordt het lemmet sneller bot. Bij schilmessen zie je verschillende vormen en maten dus je kunt kiezen wat bij jouw gebruik past.
Verschillende types schilmessen
Niet elk schilmes is hetzelfde en dat heeft z’n redenen. Het klassieke rechte schilmes werkt voor bijna alles en is voor de meeste mensen de beste keuze. Daarnaast heb je het vogelbek schilmes met een gebogen lemmet dat perfect is voor ronde groenten zoals aardappels of appels, de vorm sluit beter aan waardoor je makkelijker werkt. Een serrated schilmes heeft kleine karteltjes aan het lemmet, handig voor dingen met een gladde schil zoals tomaten waar een gewoon mes vanaf glijdt. Sommige schilmessen hebben een Y vorm waarbij het lemmet haaks op het handvat staat, werkt snel voor grote hoeveelheden maar vraagt wat andere techniek. Voor wie net begint is een klassiek recht schilmes van goede kwaliteit de beste start. Het staal moet hard genoeg zijn om scherp te blijven maar niet zo bros dat het breekt als je per ongeluk tegen een pit of steentje komt. Het handvat moet lekker in je hand liggen want bij schillen maak je veel kleine bewegingen. Bij KOTAI krijg je vakmanschap door dat handmatige productieproces, elk mes wordt drie keer gecheckt.
De juiste techniek voor schillen
Werken met een schilmes vraagt een andere aanpak dan met grote messen. Bij het schillen hou je de groente meestal vast in je hand en beweeg je het mes van je af of draai je de groente terwijl het mes stil blijft. Houd je duim altijd achter het lemmet zodat je niet in jezelf snijdt als het mes uitglijdt. Voor aardappels begin je bij de bovenkant en werk je in stroken naar beneden, draai de aardappel na elke strook. Bij fruit zoals appels schil je vaak in één lange spiraal door de vrucht te draaien terwijl het mes stil blijft. Voor klein snijwerk op een plankje gebruik je dezelfde technieken als met een groot mes maar dan in miniatuur. Houd het mes vast bij het handvat niet bij het lemmet, geeft je meer controle. Een scherp schilmes is cruciaal want met een bot mes glijd je weg en verwond je jezelf sneller. Begin langzaam en bouw tempo op als je het gevoel te pakken hebt. Oefening maakt perfect bij schillen, in het begin duurt het even maar na een tijdje gaat het vanzelf.
Onderhoud van je schilmes
Een schilmes vraagt net zoveel zorg als je andere messen ook al is het klein. Was het altijd direct na gebruik met de hand in lauw water met wat afwasmiddel. Droog het meteen af met een zachte doek anders krijg je vlekken of roest op het staal. Slijp het regelmatig met een fijne wetsteen want door al dat schillen wordt het sneller bot dan je denkt. Bij een klein mes kun je ook een slijpstaaf gebruiken die speciaal voor korte lemmeten is gemaakt. Tussen het slijpen door gebruik je een aanzetstaal om het lemmet recht te houden, doe je eigenlijk na elke kooksessie. Bewaar je schilmes apart in een messenhouder of messenmap zodat het nergens tegenaan komt en het lemmet niet beschadigt. Stop het nooit los in een la tussen ander keukengerei want dan gaat het lemmet kapot en prik je jezelf als je erin grijpt. Nooit in de vaatwasser gooien want daar gaat het stuk van. Met de juiste zorg gaat een schilmes van KOTAI decennia mee, elk jaar even scherp en handig.
Schilmes versus groentemes
Het verschil tussen een schilmes en een groentemessen zit hem vooral in de grootte en toepassing. Een groentemes heeft een lemmet tussen de 8 en 15 centimeter en is gemaakt voor algemeen snijwerk op een plank zoals blokjes en reepjes. Een schilmes is kleiner met 6 tot 10 centimeter en speciaal voor fijn werk en schillen waarbij je vaak de groente vasthoudt. Voor dagelijks groenten verwerken pak je een groentemes, voor precisiewerk een schilmes. Veel mensen hebben beide want ze vullen elkaar goed aan in de keuken. Een koksmessen is dan weer groter en veelzijdiger maar te onhandig voor heel klein werk. Waar het op neerkomt is dat elk mes z’n eigen plek heeft, gebruik je schilmes waarvoor het gemaakt is dan werkt het perfect en gaat het lang mee. Bij keukenmessen vind je alle verschillende types voor elke taak.
Combineer je schilmes met andere messen
Een schilmes is geweldig voor z’n specifieke doel maar je hebt natuurlijk meer nodig voor een complete keuken. Voor brood snijden pak je een broodmessen met karteltjes die door korsten heen gaan. Voor vis of vlees fileren is een fileermessen handig met een flexibel lemmet. En voor zwaar hakwerk zoals kippenbotjes doormidden pak je gewoon een hakmessen met een breed stevig lemmet. Algemeen snijwerk doe je met een veelzijdig mes voor dagelijks gebruik. Zo bouw je langzaam een complete collectie op waar je elk mes voor z’n eigen ding gebruikt, werkt het beste en gaat alles langer mee. Vergeet ook niet aan goede accessoires te denken zoals snijplanken en opbergoplossingen.
Klaar voor precisiewerk in de keuken
Een schilmes van KOTAI zorgt dat al je fijne snijwerk in de keuken een stuk makkelijker en sneller gaat. Of je nou regelmatig verse groenten verwerkt of af en toe een uitgebreid gerecht maakt, met het juiste mes wordt schillen en klein snijden een makkie. Elk schilmes gaat door dat hele proces van 138 stappen en wordt drie keer gecheckt voordat het naar je komt. Daardoor weet je dat wat je krijgt perfect in balans is en klaar voor jaren dagelijks gebruik. Neem rustig een kijkje in het hele assortiment en kijk welk schilmes het beste past bij hoe jij in de keuken werkt.
Veelgestelde vragen over schilmessen
Wat is het verschil tussen een schilmes en een schilmesje?
Er is eigenlijk geen verschil, het zijn gewoon twee namen voor hetzelfde ding. Sommige mensen zeggen schilmesje omdat het een klein mes is maar schilmes is de officiële term. Beide verwijzen naar een klein keukenmes met een lemmet van 6 tot 10 centimeter dat je gebruikt voor precisiewerk en schillen. Kies gewoon een goede kwaliteit ongeacht hoe je het noemt.
Hoe scherp moet een schilmes zijn?
Een schilmes moet zo scherp zijn dat je moeiteloos door de schil van een tomaat of perzik kunt zonder te drukken. Test het door een vel papier vast te houden en erdoor te snijden, moet soepel gaan zonder scheuren. Als je moet duwen of zagen is het tijd om te slijpen. Bij frequent gebruik slijp je elke paar weken met een fijne wetsteen en gebruik je tussendoor een aanzetstaal.
Kan ik een schilmes ook voor ander snijwerk gebruiken?
Ja zeker, een schilmes werkt prima voor allerlei klein precisiewerk zoals knoflook snipperen, garnalen pellen of kruiden hakken. Het is alleen niet geschikt voor grote groenten of vlees omdat het lemmet te kort is. Gebruik het waarvoor het gemaakt is, klein fijn werk, dan werkt het perfect en gaat het lang mee. Voor ander snijwerk pak je beter een groter mes.
Hoe bewaar ik mijn schilmes veilig?
Stop je schilmes nooit los in een la want dan beschadig je het lemmet en is het gevaarlijk als je erin grijpt. Gebruik een messenhouder op het aanrecht, een magneetstrip aan de muur of een messenmap voor apart opbergen. Was het altijd met de hand en droog meteen af om roest te voorkomen. Met goede opslag en zorg gaat je schilmes decennia mee en blijft het veilig om te gebruiken.